Naar een oprecht duurzaam energie-concept
Met het ZERO ENERGY BUILDING CONCEPT introduceerde Van Wellen Group in het woonproject Schoem vanaf de eerste pennentrek een duurzaam bijna-energie-neutraal gebouw. Het is dus niet alleen CO2-neutraal, maar wekt zelf voldoende energie op om haar energiebehoefte grotendeels te dekken. Elk gebouw is opgevat als een compact volume waarvan de dakoppervlakte werd geoptimaliseerd om zoveel mogelijk zonlicht te kunnen oogsten. De luchtdichte gebouwschil is hoogwaardig geïsoleerd en opgebouwd uit duurzame materialen.
Er worden zonnepanelen voorzien op de platte daken. Naast zonne-energie wordt ook gebruik gemaakt van seizoensopslag in de bodem. Diepteboringen worden gekoppeld aan een warmtepomp en innovatieve afgiftesystemen zorgen zowel in zomer als winter voor een aangename binnentemperatuur via hoge temperatuur koeling en lage temperatuur verwarming. Ook de zonwering, LED-verlichting en balansventilatie met warmterecuperatie dragen bij tot een aangename leefomgeving.
In woonproject Schoem zullen de zonnepanelen zowel naar het oosten als naar het westen georiënteerd worden. Hierdoor komt het opbrengstprofiel beter overeen met het gebruiksprofiel en kan meer zonne-energie geoogst worden. Het zonnedak wekt elektrische energie op om de totale energiebehoefte van het gebouw te dekken en een belangrijke bijdrage te leveren aan de energiebehoefte voor de gebruikers (huishoudstroom) én voor duurzame mobiliteit.
Daglichtconcept
Om het contact met de groene omgeving te vrijwaren en om maximaal gebruik te kunnen maken van daglicht, worden loyaal bemeten daglichtopeningen voorzien in alle gebruiksruimten. Voor de zongevoelige oriëntaties wordt buitenzonwering voorzien om oververhitting in de zomer te vermijden. Deze zonwering laat ook toe om de hoeveelheid daglicht en zoninstraling te doseren in functie van de behoefte.
Passiefhuis-principes
Door extra te investeren in low-tech oplossingen zoals een ver doorgedreven isolatie, robuuste ramen met 3-voudige beglazing en een hoge luchtdichtheid worden de verwarmings- en koelbehoeften drastisch verminderd gedurende de hele levensduur van het gebouw. Deze ingrepen vergen geen onderhouds- of vervangingskosten en zullen over de hele gebruiksperiode van het gebouw renderen. Als je weet dat de gemiddelde ouderdom van gebouwen in Vlaanderen 70 tot 100 jaar bedraagt, dan is het duidelijk dat een performante bouwschil even belangrijk is dan een stabiele fundering.
De ramen fungeren als zonnecollectoren. De zuidelijk gerichte beglazing laat in de winter meer zonnewarmte in het gebouw binnendringen dan het warmteverlies dat ze naar buiten doorlaat. Deze passieve zonnewinsten zorgen samen met de zogenaamde vrije warmtewinsten van mensen en apparatuur in het gebouw voor het gros van de nodige warmte-input. Vandaar de naam “Passief”-gebouw.
In de zomer zorgt de zonwering er dan weer voor dat de zon niet kan binnendringen om oververhitting te vermijden.
De passiefhuis-principes bieden een goede leidraad om tot een duurzaam gebouwconcept te komen. In woonproject Schoem garanderen we een S-peil van maximaal S28 door een optimale mix van doorgedreven isolatie, luchtdichte gebouwschil en zonwering.
Verwarming en koeling met vloer-activering
Verwarmen en koelen gebeurt met vloer-activering. De vloerverwarming met passieve koeling zorgt er voor dat naargelang het seizoen de vloeren afkoelen of verwarmen. De warmte of koude komt uit de grond. Een boorgat-energie-opslagsysteem of BEO-veld met putten tot 150 meter diep gebruikt de koelte uit de bodem in de zomer. Zo wordt de ondergrond plaatselijk opgewarmd – vergelijk het met een grote thermos. Die warmte wordt in de winter gebruikt om het gebouw te verwarmen. De bodemwarmte wordt met behulp van een warmtepomp opgekrikt tot de benodigde 30 à 35 graden voor het water dat door de vloeren stroomt. Zo worden de ruimtes verwarmd tot een comfortabele 22 graden.
Energieprestaties
Door maximaal in te zetten op de eerste twee stappen van de trias energetica, met name het reduceren van de energiebehoefte en het inzetten van hernieuwbare energiebronnen, blijkt de derde stap, namelijk het efficiënt inzetten van fossiele brandstoffen, overbodig. Het resultaat is een CO2-neutraal én bijna-energieneutraal gebouw dat ruimschoots beantwoordt aan de BEN-eisen.
Een frisse wind… maar zonder tocht
Een goede luchtkwaliteit is elementair voor een aangenaam comfort. In het gebouw wordt continu verse lucht ingeblazen en vervuilde lucht weggezogen. We spreken over een balansventilatie als deze beide luchtstromen in evenwicht zijn. Via een warmtewisselaar wordt de warmte gerecupereerd. Wanneer het buiten -10 °C is en binnen is het 22 °C, dan kan de verse lucht zo tot 19 °C worden voorverwarmd zonder externe energie-input. Zuinige EC-ventilatoren met een intelligente sturing staan borg voor een minimaal energieverbruik.
CO2-Neutraal betekent geen fossiele brandstoffen
Een ander aspect van duurzaamheid is het vermijden van fossiele brandstoffen en overstappen op technische installaties die CO2-neutraal werken. Dit betekent dat we een alternatief moeten zoeken voor de vertrouwde gasketel voor de verwarming en de warmwaterbereiding.
Verwarmen én koelen met een warmtepomp
Een elektrische warmtepomp biedt hier de oplossing. Dit toestel gebruikt geen fossiele brandstof zoals aardgas of stookolie en is in tegenstelling tot de klassieke elektrische verwarming veel efficiënter. Met 1 kWh elektriciteit maakt een warmtepomp 3 tot 5 kWh warmte aan.
Een bijkomend voordeel van een warmtepomp is dat je ze ook kan gebruiken om te koelen, hetgeen onmogelijk is met een gasketel.
Er zijn verschillende types warmtepompen. De meest comfortabele warmtepompen worden aangesloten op de vloerverwarming en halen de nodige warmte uit de ondergrond: we spreken dan van bodem-water-warmtepompen.
In de winter haalt deze warmtepomp het hoogste rendement van alle warmtepompen en in de zomer kan er gekoeld worden door directe energie-uitwisseling met de bodem omdat die een stabiele temperatuur heeft van ca 12 °C. Bij koeling moet de warmtepomp zelf niet werken, enkel de circulatiepompen. Hierdoor kan men koelen zonder dat dit veel energie kost.
Een comfortabel en energiezuinig ventilatiesysteem
Om een goede luchtkwaliteit te garanderen zonder dat dit gepaard gaat met warmteverlies of geluidshinder, wordt elk appartement voorzien van een balansventilatiesysteem met warmteterugwinning. Er wordt evenveel lucht afgevoerd uit de keuken, de badkamer en het toilet als er verse lucht wordt aangevoerd voor de woonkamer en de slaapkamers. Beide luchtstromen passeren een warmtewisselaar waarin de afgevoerde lucht gebruikt wordt om de verse buitenlucht op te warmen. Zo kan er geventileerd worden zonder warmteverlies en zonder koude tocht.
Centrale warmtepomp en vrije koeling voor het hele complex
De schaal van dit project laat toe om met een centraal systeem te werken voor verwarming en koeling, waardoor deze duurzame energiesystemen op een kosten-efficiënte wijze kunnen geïmplementeerd worden. Haalbaarheidsstudies van gelijkaardige projecten tonen aan dat de totale eigenaarskost (investering + energiekost) hierdoor gunstiger wordt dan bij conventionele systemen.
Energetische prestaties
Door de inzet van deze toekomstgerichte technologieën scoren deze appartementen uiterst gunstig wat betreft hun energieprestaties. Ze zijn niet alleen CO2-neutraal omdat er geen fossiele brandstoffen worden aangewend, ze voldoen ook ruimschoots aan de BEN-norm voor Bijna-Energie-Neutrale wooneenheden.